Το ECTS βασίζεται στην αρχή ότι 60 μονάδες μετρούν τον φόρτο εργασίας ενός φοιτητή πλήρους φοίτησης κατά τη διάρκεια ενός ακαδημαϊκού έτους. Ο φόρτος εργασίας των φοιτητών ενός προγράμματος σπουδών πλήρους απασχόλησης στην Ευρώπη ανέρχεται στις περισσότερες περιπτώσεις σε περίπου 1.500-1.800 ώρες ετησίως και σε αυτές τις περιπτώσεις μία πίστωση αντιστοιχεί σε περίπου 25 έως 30 ώρες εργασίας.
Οι πιστωτικές μονάδες στο ECTS μπορούν να αποκτηθούν μόνο μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της απαιτούμενης εργασίας και την κατάλληλη αξιολόγηση των επιτευχθέντων μαθησιακών αποτελεσμάτων. Τα μαθησιακά αποτελέσματα είναι σύνολα ικανοτήτων, που εκφράζουν αυτό που ο μαθητής θα γνωρίζει, κατανοεί ή μπορεί να κάνει μετά την ολοκλήρωση μιας διαδικασίας μάθησης, μεγάλης ή σύντομης.
Ο φόρτος εργασίας των φοιτητών στο ECTS αποτελείται από το χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση όλων των προγραμματισμένων μαθησιακών δραστηριοτήτων όπως παρακολούθηση διαλέξεων, σεμιναρίων, ανεξάρτητων και ιδιωτικών σπουδών, προετοιμασία εργασιών και εξετάσεων.
Οι πιστωτικές μονάδες κατανέμονται σε όλα τα εκπαιδευτικά στοιχεία ενός προγράμματος σπουδών (όπως ενότητες, μαθήματα, τοποθετήσεις, εργασίες διατριβής κ.λπ.) και αντικατοπτρίζουν την ποσότητα εργασίας που απαιτεί κάθε συστατικό για να επιτύχει τους συγκεκριμένους στόχους ή τα μαθησιακά του αποτελέσματα σε σχέση με τη συνολική ποσότητα εργασία που απαιτείται για την επιτυχή ολοκλήρωση ενός πλήρους έτους σπουδών.
Η επίδοση του μαθητή τεκμηριώνεται από τοπικό/εθνικό βαθμό. Είναι καλή πρακτική η προσθήκη βαθμού ECTS, ιδίως σε περίπτωση μεταφοράς πιστωτικών μονάδων. Η κλίμακα βαθμολόγησης ECTS κατατάσσει τους φοιτητές σε στατιστική βάση. Ως εκ τούτου, τα στατιστικά στοιχεία για τις επιδόσεις των φοιτητών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή του συστήματος βαθμολόγησης ECTS.